Byetta
exenatide
Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft u hem later weer nodig.
Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met uw arts, apotheker of diabetesverpleegkundige.
Geef dit geneesmiddel niet door aan anderen, want het is alleen aan u voorgeschreven. Het kan schadelijk zijn voor anderen, ook al hebben zij dezelfde klachten als u.
Krijgt u last van een van de bijwerkingen die in rubriek 4 staan? Of krijgt u een bijwerking die niet in deze bijsluiter staat? Neem dan contact op met uw arts, apotheker of diabetesverpleegkundige.
Wat is Byetta en waarvoor wordt dit middel gebruikt?
Wanneer mag u dit middel niet gebruiken of moet u er extra voorzichtig mee zijn?
Hoe gebruikt u dit middel?
Mogelijke bijwerkingen
Hoe bewaart u dit middel?
Inhoud van de verpakking en overige informatie
Byetta bevat de werkzame stof exenatide. Het is een geneesmiddel dat u per injectie gebruikt en dat wordt gebruikt ter verbetering van de bloedsuikerregulering bij volwassenen met type 2 (niet- insulineafhankelijke) diabetes mellitus.
Byetta wordt gebruikt met andere antidiabetische geneesmiddelen, zoals metformine, sulfonylureumderivaten, thiazolidinedionen en basale of langwerkende insulines. Uw arts schrijft u nu Byetta voor als een aanvullend geneesmiddel om uw bloedsuiker te kunnen reguleren. Blijf uw dieet en bewegingsprogramma voortzetten.
U heeft diabetes doordat uw lichaam niet voldoende insuline aanmaakt om de hoeveelheid suiker in uw bloed te reguleren of doordat uw lichaam niet in staat is om de insuline goed te gebruiken. De werkzame stof in Byetta helpt uw lichaam om de productie van insuline te verhogen wanneer uw bloedsuiker hoog is.
U bent allergisch voor één van de stoffen in dit geneesmiddel. Deze stoffen kunt u vinden in rubriek 6.
Neem contact op met uw arts, apotheker of diabetesverpleegkundige voordat u dit middel gebruikt:
Wanneer u dit middel in combinatie met een sulfonylureumderivaat gebruikt, aangezien dan een lage bloedsuiker (hypoglykemie) kan optreden. Raadpleeg uw arts, apotheker of diabetesverpleegkundige als u twijfelt of een van uw andere geneesmiddelen een sulfonylureumderivaat bevat.
Als u type 1 diabetes of diabetische ketoacidose (een gevaarlijke conditie die kan voorkomen bij diabetes) heeft, want dan mag u dit geneesmiddel niet gebruiken.
Over de manier waarop dit middel moet worden geïnjecteerd. Het moet onder de huid worden geïnjecteerd en niet in een ader of in de spier.
Wanneer u ernstige problemen heeft met een langzame lediging van de maag of de vertering van voedsel, want het gebruik van dit middel wordt dan niet aanbevolen. De werkzame stof in dit geneesmiddel vertraagt de lediging van de maag zodat voedsel uw maag langzamer passeert.
Wanneer u ooit een ontsteking aan de alvleesklier (pancreatitis) gehad heeft (zie rubriek 4).
Wanneer u te snel afvalt (meer dan 1,5 kg per week), neem dan contact hierover op met uw arts want dit kan problemen veroorzaken zoals galstenen.
Wanneer u een ernstige nierziekte heeft of wanneer u dialyse ondergaat want het gebruik van dit middel wordt dan niet aanbevolen. Er is weinig ervaring met dit geneesmiddel bij patiënten met
nierproblemen.
Byetta is geen insuline en mag derhalve niet als vervanger voor insuline worden gebruikt.
Dit middel mag niet worden gebruikt bij kinderen of jongeren onder de 18 jaar omdat er geen ervaring is met dit middel bij deze leeftijdsgroep.
Gebruikt u naast dit middel nog andere geneesmiddelen, heeft u dat kort geleden gedaan, of bestaat de mogelijkheid dat u in de nabije toekomst andere geneesmiddelen gaat gebruiken? Vertel dat dan uw arts of apotheker. Dit is vooral belangrijk bij:
geneesmiddelen die worden gebruikt om diabetes type 2 te behandelen en op dezelfde manier werken als Byetta (bijvoorbeeld liraglutide en exenatide met verlengde afgifte) want gelijktijdig gebruik van deze middelen met Byetta wordt niet aanbevolen.
geneesmiddelen die worden gebruikt om het bloed te verdunnen (antistollingsmiddelen), bijvoorbeeld warfarine, omdat u dan extra gecontroleerd moet worden op veranderingen in INR (waarden met betrekking tot bloedverdunning) tijdens het begin van de behandeling met dit middel.
Vraag uw arts of het tijdstip waarop u tabletten inneemt, moet worden veranderd, aangezien dit middel de maaglediging vertraagt en invloed kan hebben op geneesmiddelen die de maag snel moeten passeren, bijvoorbeeld:
Maagsapresistente tabletten of capsules (bijvoorbeeld geneesmiddelen die uw maagzuur verminderen (protonpompremmers)). Deze mogen niet te lang in uw maag blijven en moeten daarom één uur voor of vier uur na de Byetta-injectie worden ingenomen.
Sommige antibiotica moeten mogelijk één uur vóór de Byetta-injectie worden ingenomen.
Tabletten die u met voedsel moet innemen, kunnen het best worden ingenomen met een maaltijd op een tijdstip dat u dit middel niet gebruikt.
Gebruik dit middel op elk gewenst moment tijdens de 60 minuten (1 uur) vóór uw maaltijd. (Zie rubriek 3 'Hoe gebruikt u dit middel?'). Gebruik Byetta niet na de maaltijd.
Het is niet bekend of dit middel schade kan toebrengen aan uw ongeboren kind. Bent u zwanger, denkt u zwanger te zijn of wilt u zwanger worden? Neem dan contact op met uw arts of apotheker voordat u dit geneesmiddel gebruikt, aangezien het niet gebruikt mag worden tijdens de zwangerschap.
Het is niet bekend of exenatide overgaat in de moedermelk. Dit geneesmiddel mag niet gebruikt worden indien u borstvoeding geeft.
Als u dit middel gebruikt in combinatie met een sulfonylureumderivaat of insuline, kan er een lage bloedsuiker (hypoglykemie) optreden. Hypoglykemie kan uw concentratievermogen verminderen. Houd rekening met dit mogelijke probleem in alle situaties waarin u uzelf en anderen in gevaar kunt brengen (bijv. bij het autorijden of het bedienen van machines).
Metacresol kan allergische reacties veroorzaken.
Dit geneesmiddel bevat minder dan 1 mmol natrium (23 mg) per dosering, d.w.z. het is in essentie
“natrium-vrij”.
Gebruik dit geneesmiddel altijd precies zoals uw arts, apotheker of diabetesverpleegkundige u dat heeft verteld. Twijfelt u over het juiste gebruik? Neem dan contact op met uw arts, apotheker of diabetesverpleegkundige.
Er zijn twee sterktes van Byetta verkrijgbaar: Byetta 5 microgram en Byetta 10 microgram. Het is mogelijk dat uw arts Byetta 5 microgram tweemaal daags voorschrijft om de behandeling te starten. Nadat u 30 dagen Byetta 5 microgram tweemaal daags heeft gebruikt, kan uw arts uw dosis verhogen tot Byetta 10 microgram tweemaal daags.
Het kan langer duren dan 30 dagen om de Byetta 5 microgram dosering te verdragen als u ouder bent dan 70 jaar of als u problemen heeft met uw nieren. Uw arts zal de dosering dan mogelijk niet verhogen.
U dient uw dosis toe met één injectie van uw voorgevulde pen. Verander uw dosis niet tenzij uw arts dat heeft gezegd.
U moet dit geneesmiddel injecteren op een willekeurig tijdstip tijdens de 60 minuten (1 uur) vóór uw ochtend- en avondmaaltijd, of vóór uw twee hoofdmaaltijden van de dag met daartussen een interval van ongeveer 6 uur of langer. Gebruik dit middel niet na uw maaltijd.
U moet dit geneesmiddel injecteren onder de huid(subcutane injectie) van uw bovenbeen (dij), buik of bovenarm geïnjecteerd. Als u zowel Byetta als insuline gebruikt, moet u deze gescheiden injecteren.
U hoeft uw suikerspiegels niet dagelijks te controleren om de dosering van Byetta te bepalen. Echter, indien u ook een sulfonylureumderivaat of een insuline gebruikt, kan uw arts u vragen om uw bloedsuikerspiegels te controleren om de dosering van het sulfonylureumderivaat of van de insuline aan te passen. Als u insuline gebruikt, zal uw arts u vertellen hoe u de dosis insuline kunt verlagen en u aanraden uw bloedsuiker vaker te controleren om hyperglykemie (hoge bloedsuiker) en diabetische ketoacidose (een complicatie van diabetes die optreedt als het lichaam glucose niet kan afbreken omdat er onvoldoende insuline is) te voorkomen.
Uw arts of verpleegkundige moet u leren hoe u Byetta moet injecteren vóór u het voor de eerste keer gebruikt.
Naalden van Becton, Dickinson and Company zijn geschikt voor gebruik met de Byetta-pen. Injectienaalden zijn niet bijgesloten. Gebruik voor elke injectie een nieuwe naald en gooi deze na elk gebruik weg. Dit geneesmiddel is voor u persoonlijk; deel een Byetta-pen nooit met anderen.
Als u meer van dit middel heeft gebruikt dan moest, neem dan direct contact op met uw arts of ga meteen naar een ziekenhuis. Te veel van dit middel gebruiken kan misselijkheid, braken, duizeligheid of verschijnselen van een lage bloedsuiker veroorzaken (zie rubriek 4).
Als u een dosis van dit middel mist, sla deze dosis dan over en dien uw volgende dosis toe op het eerstvolgende voorgeschreven tijdstip. Neem geen dubbele dosis of verhoog de hoeveelheid van uw volgende dosis niet om een vergeten dosis in te halen.
Als u het gevoel heeft dat u beter met dit middel kunt stoppen, raadpleeg dan eerst uw arts. Als u stopt met het gebruik van dit middel kan dit invloed hebben op uw bloedsuikerspiegels.
Heeft u nog andere vragen over het gebruik van dit geneesmiddel? Neem dan contact op met uw arts, apotheker of diabetesverpleegkundige.
Zoals elk geneesmiddel kan ook dit geneesmiddel bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken.
U dient onmiddellijk uw arts te raadplegen als u symptomen ervaart zoals:
Opzwellen van het gezicht, de tong of de keel (angio-oedeem)
Huiduitslag, jeuk en snel opzwellen van de weefsels van nek, gezicht, mond of keel
Problemen met slikken
Galbulten en problemen met ademen
Informeer uw arts als u pancreatitis, galstenen, alcoholverslaving of zeer hoge triglyceridewaarden heeft gehad. Deze aandoeningen kunnen de kans verhogen om pancreatitis te krijgen of weer te krijgen, ongeacht of u dit middel gebruikt of niet.
STOP met het gebruik van dit middel en neem direct contact op met uw arts als u ernstige en aanhoudende pijn in de buik, met of zonder braken, heeft omdat u een ontstoken alvleesklier (pancreatitis) zou kunnen hebben.
misselijkheid (misselijkheid komt het meest voor bij het eerste gebruik van dit middel, maar bij de meeste patiënten vermindert dit na enige tijd)
braken
diarree
hypoglykemie
Wanneer dit middel wordt gebruikt met een geneesmiddel dat een sulfonylureumderivaat of een insuline bevat, kunnen episodes van lage bloedsuiker (hypoglykemie) zeer vaak optreden (over het algemeen licht tot matig). Het kan nodig zijn de dosis van uw sulfonylureumbevattende geneesmiddel of uw insuline te verlagen zolang u dit middel gebruikt. De klachten en verschijnselen van een lage bloedsuikerspiegel kunnen onder meer zijn: hoofdpijn, slaperigheid, zwakte, duizeligheid, verwardheid, prikkelbaarheid, honger, snelle hartslag, transpireren en schrikachtigheid. Uw arts moet u vertellen wat u moet doen bij een lage bloedsuikerspiegel.
duizeligheid
hoofdpijn
schrikachtigheid
obstipatie
pijn in de maagstreek
opzwellen
spijsverteringsstoornis (indigestie)
jeuk (met of zonder uitslag)
flatulentie (winderigheid)
meer zweten
verlies van energie en kracht
maagzuur
verminderde eetlust
Dit middel kan uw eetlust, de hoeveelheid voedsel die u eet en uw gewicht verminderen.
Als u te snel gewicht verliest (meer dan 1,5 kg per week) vertel het dan uw arts omdat dit problemen kan veroorzaken zoals galstenen.
verminderde nierfunctie
uitdroging (dehydratie), in het algemeen samen met misselijkheid, overgeven en/of diarree
vreemde smaak in de mond
boeren
reacties op de plaats van injectie (roodheid)
slaperigheid
haaruitval
verminderd gewicht
vertraging van het leegmaken van de maag
ingewandenobstructie (blokkade in de darmen)
bloedingen of blauwe plekken treden eerder op dan normaal door een laag aantal bloedplaatjes
veranderingen in de INR (waarden met betrekking tot bloedverdunning) zijn gerapporteerd wanneer gelijktijdig warfarine gebruikt wordt.
Hetmeldenvanbijwerkingen
Krijgt u last van bijwerkingen, neem dan contact op met uw arts, apotheker of diabetesverpleegkundige. Dit geldt ook voor mogelijke bijwerkingen die niet in deze bijsluiter staan. U kunt bijwerkingen ook rechtstreeks melden via het nationale meldsysteem zoals vermeld in aanhangselV. Door bijwerkingen te melden kunt u ons helpen meer informatie te verkrijgen over de veiligheid van dit geneesmiddel.
Buiten het zicht en bereik van kinderen houden.
Gebruik dit geneesmiddel niet meer na de uiterste houdbaarheidsdatum. Die is te vinden op het etiket en de doos na ‘EXP.’ Daar staat een maand en een jaar. De laatste dag van die maand is de uiterste houdbaarheidsdatum.
Bewaren in de koelkast (2 °C – 8 °C). Bewaar de pen zodra deze in gebruik is genomen beneden 25 oC, gedurende maximaal 30 dagen. Gooi een gebruikte pen na 30 dagen weg, zelfs als er nog wat geneesmiddel in de pen zit.
Plaats de dop weer terug op de pen om te beschermen tegen licht. Niet in de vriezer bewaren. Gooi een Byetta-pen altijd weg als deze bevroren is geweest.
Gebruik dit middel niet als u vaste deeltjes in de oplossing bemerkt, of als deze troebel of gekleurd is. Bewaar de pen niet met een daarop bevestigde naald. Als de naald erop blijft zitten, kan er
geneesmiddel uit de pen lekken of kunnen er luchtbellen in de patroon komen.
Spoel geneesmiddelen niet door de gootsteen of de WC en gooi ze niet in de vuilnisbak. Vraag uw apotheker wat u met geneesmiddelen moet doen die u niet meer gebruikt. Ze worden dan op een verantwoorde manier vernietigd en komen niet in het milieu terecht.
De werkzame stof in dit middel is exenatide.
Twee voorgevulde pennen zijn beschikbaar. Eén met een dosisafgifte van 5 microgram en één van 10 microgram.
Elke dosis van Byetta 5 microgram oplossing voor injectie (injectie) bevat 5 microgram exenatide in 20 microliter.
Elke dosis van Byetta 10 microgram oplossing voor injectie (injectie) bevat 10 microgram exenatide in 40 microliter.
Elke milliliter (ml) van de oplossing voor injectie bevat 0,25 milligram (mg) exenatide.
De andere stoffen (hulpstoffen) in dit middel zijn metacresol (44 microgram/dosis in Byetta
5 microgram oplossing voor injectie en 88 microgram/dosis in Byetta 10 microgram oplossing voor injectie), mannitol, ijsazijnzuur, natriumacetaattrihydraat en water voor injectie (zie rubriek 2).
Byetta is een heldere en kleurloze vloeistof (oplossing voor injectie) in een glazen patroon in een pen. Wanneer de pen leeg is, kunt u hem niet meer gebruiken. Elke pen bevat 60 doses voor twee injecties per dag gedurende 30 dagen.
De pen is verkrijgbaar in verpakkingsgrootten van 1 en 3 voorgevulde pennen. Niet alle genoemde
verpakkingsgrootten worden in de handel gebracht.
AstraZeneca AB
SE-151 85 Södertälje
Zweden
AstraZeneca AB
Global External Sourcing (GES) Astraallén
Gärtunaporten (B 674:5)
SE-151 85 Södertälje Zweden
Neem voor alle informatie met betrekking tot dit geneesmiddel contact op met de lokale vertegenwoordiger van de registratiehouder:
UAB AstraZeneca Lietuva
Tel: +370 5 2660550
АстраЗенека България ЕООД Тел.: +359 24455000
AstraZeneca Czech Republic s.r.o.
Tel: +420 222 807 111
Associated Drug Co. Ltd
Tel: +356 2277 8000
AstraZeneca BV
Tel: +31 79 363 2222
AstraZeneca
Tel: +372 6549 600
AstraZeneca AS
Tlf: +47 21 00 64 00
AstraZeneca A.E.
Τηλ: +30 210 6871500
AstraZeneca Österreich GmbH
Tel: +43 1 711 31 0
AstraZeneca Farmacéutica Spain, S.A. Tel: +34 91 301 91 00
AstraZeneca Pharma Poland Sp. z o.o. Tel.: +48 22 245 73 00
AstraZeneca
Tél: +33 1 41 29 40 00
AstraZeneca Produtos Farmacêuticos, Lda.
Tel: +351 21 434 61 00
AstraZeneca Pharma SRL
Tel: +40 21 317 60 41
AstraZeneca Pharmaceuticals (Ireland) Ltd
Tel: +353 1609 7100
AstraZeneca UK Limited
Tel: +386 1 51 35 600
Vistor hf.
Sími: +354 535 7000
AstraZeneca S.p.A.
Tel: +39 02 9801 1
AstraZeneca Oy
Puh/Tel: +358 10 23 010
Αλέκτωρ Φαρµακευτική Λτδ
Τηλ: +357 22490305
AstraZeneca AB
Tel: +46 8 553 26 000
SIA AstraZeneca Latvija
Tel: +371 67377100
AstraZeneca UK Ltd
Tel: +44 1582 836 836
Lees deze instructies aandachtig VOORDAT u uw Byetta-pen gebruikt. Lees ook de Byetta-bijsluiter; deze is bijgevoegd in de Byetta-penverpakking.
U dient uw pen op de juiste manier te gebruiken om zoveel mogelijk profijt uit Byetta te halen. Het niet volledig opvolgen van deze instructies kan leiden tot bijvoorbeeld een verkeerde dosis, een kapotte pen of een infectie.
Byetta wordt twee maal per dag geïnjecteerd; de pen bevat voldoende geneesmiddel voor 30 dagen. U hoeft geen dosis af te meten, de pen meet elke dosis voor u af.
Als een onderdeel van uw pen kapot of beschadigd lijkt te zijn, gebruik de pen dan niet.
Gebruik van deze pen door blinde of slechtziende personen wordt niet aanbevolen. Hulp van iemand die geoefend is in het juiste gebruik van de pen is noodzakelijk.
Gezondheidszorgmedewerkers of andere zorgverleners dienen de lokale voorschriften of de voorschriften van de instelling op te volgen ten aanzien van de omgang met naalden.
Volg rubriek 2 alleen om een nieuwe pen vóór het eerste gebruik klaar te maken.
Rubriek 3 van deze handleiding dient gevolgd te worden voor elke injectie.
Uw Byetta-pen is geschikt voor gebruik met naalden van Becton, Dickinson and Company.
Ja. Gebruik geen gebruikte naalden.
Verwijder de naald direct na elke injectie. Dit helpt weglekken van Byetta en vorming van luchtbellen voorkomen, vermindert de kans op verstopping van de naald en verkleint het risico op infectie.
Druk nooit op de injectieknop, tenzij er een naald op de pen is bevestigd.
Gooi gebruikte naalden weg in een prikbestendige container of volgens de aanwijzingen van uw zorgverlener.
Gooi de pen niet weg met een daarop bevestigde naald.
Bewaren in de koelkast (2 C tot 8 C).
Niet in de vriezer bewaren. Gooi een Byetta-pen altijd weg als deze bevroren is geweest.
Eenmaal in gebruik, moet uw Byetta-pen bewaard worden beneden 25°C.
Plaats de pendop terug op de pen om deze te beschermen tegen licht.
Bewaar de Byetta-pen niet met de naald er nog op. Als de naald erop blijft zitten, kan het geneesmiddel uit de Byetta-pen lekken of kunnen er luchtbellen in de patroon komen.
Gebruik een Byetta-pen slechts 30 dagen na het klaarmaken van een nieuwe pen voor het eerste gebruik.
Noteer de datum waarop u de pen voor het eerst gebruikt en de datum 30 dagen later in de ruimte hieronder:
Gebruik Byetta niet meer na de vervaldatum die staat vermeld op het etiket en de doos na ‘EXP’. De vervaldatum verwijst naar de laatste dag van die maand.
Veeg de buitenkant van de pen indien nodig met een schone vochtige doek af.
Tijdens normaal gebruik kunnen er witte deeltjes verschijnen op de buitenste punt van de patroon. U mag deze met een wattenstokje met alcohol of een alcoholdoekje verwijderen.
Maak uw pen klaar vlak voordat u hem voor de eerste keer gaat gebruiken. Volg het – klaarmaken van nieuwe pen – slechts eenmaal. Voor standaard gebruik, het – klaarmaken van nieuwe pen – niet herhalen. Indien u dat wel herhaalt, zal uw Byetta op zijn vóór de 30 dagen gebruikstermijn.
Blauwe pendop Patroon Byetta vloeistof
Etiket Doseer- venster
Doseer- knop
Injectie- knop
(Naalden niet inbegrepen)
gereed om doseerknop uit te trekken
gereed om op de juiste dosis in te stellen
klaar voor het injecteren van 5 microgram (mcg)
Buitenste naald- beschermer
Binnenste naald- beschermer
Naald Papieren 
beschermlaagje
doseerknop ingedrukt en gereed om opnieuw in te stellen
Was uw handen voor gebruik.
Controleer het etiket van de pen om u ervan te verzekeren dat het uw Byetta-pen van 5 microgram is.
Trek de blauwe dop van de pen.
Controleer Byetta in de patroon. De vloeistof moet helder, kleurloos en vrij van vaste deeltjes zijn. Gebruik de pen niet als dit niet het geval is.
Verwijder het papieren beschermlaagje van de buitenste naaldbescherming.
Trek de buitenste naaldbescherming eraf. Gooi deze niet weg. De buitenste naaldbeschermer zal worden gebruikt als u de naald van de pen verwijdert na de injectie.
Verwijder de binnenste naaldbescherming en gooi deze weg. Een kleine druppel vloeistof kan verschijnen. Dit is normaal.
Controleer of 
in het doseervenster zichtbaar is. Is dit niet het geval, draai dan de
doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Draai de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en in het doseervenster zichtbaar is. Zorg ervoor dat de 5 met de streep eronder zichtbaar is in het centrum van het doseervenster.
Opmerking: Indien u de knop niet met de klok mee kan draaien tot de 
, zie Vaak gestelde vragen, nummer 9, in rubriek 4 van deze gebruikshandleiding.
Richt de naald omhoog en weg bij u vandaan.
seconden
Het klaarmaken van de pen is gereed wanneer 
zichtbaar is in het centrum van het doseervenster EN wanneer u een stroompje of enkele druppels uit de punt van de naald heeft zien komen.
Draai de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Het klaarmaken van de nieuwe pen is nu gereed. Herhaal rubriek 2 niet voor elk standaard gebruik. Als u dit wel voor elk standaard gebruik herhaalt, heeft u niet genoeg Byetta in uw pen voor 30 dagen.
U bent nu klaar voor uw eerste dosis Byetta.
Nu dat u uw nieuwe pen klaar gemaakt heeft, volg Rubriek 3 voor al uw injecties.
Was uw handen voor gebruik.
Controleer het etiket van de pen om u ervan te verzekeren dat het uw pen van 5 microgram is.
Trek de blauwe dop van de pen.
Controleer Byetta in de patroon.
De vloeistof moet helder, kleurloos en vrij van vaste deeltjes zijn. Gebruik de pen niet als dit niet het geval is.
Verwijder het papieren beschermlaagje van de buitenste naaldbeschermer.
Trek de buitenste naaldbescherming eraf. Gooi deze niet weg. De buitenste naaldbeschermer zal worden gebruikt als u de naald van de pen verwijdert na de injectie.
Verwijder de binnenste naaldbeschermer en gooi deze weg. Een kleine druppel vloeistof kan verschijnen. Dit is normaal.
Controleer of 
in het doseervenster zichtbaar is. Is dit niet het geval, draai dan de
doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Trek de doseerknop uit tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Draai de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is. Zorg ervoor dat de 5 met de streep eronder zichtbaar is in het centrum van het doseervenster.
Opmerking: Indien u de knop niet met de klok mee kan draaien tot de 
, zie Vaak gestelde vragen, nummer 9, in rubriek 4 van deze gebruikshandleiding.
Neem de pen stevig in uw hand.
Vermijd het om stevig in de huid te knijpen voordat u injecteert. Breng de naald in de huid met behulp van de door uw zorgverlener aanbevolen hygiënische injectietechniek.
seconden
Houd de druk op de injectieknop vast als u de naald uit de huid verwijdert, dit zorgt ervoor dat de medicatie in de patroon helder blijft. Zie ‘Vaak gestelde vragen’, nummer 4.
De injectie is voltooid wanneer 
verschijnt in het centrum van het doseervenster.
De pen is nu klaar om opnieuw te worden ingesteld.
Draai de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Plaats voorzichtig de buitenste naaldbeschermer terug over de naald.
Draai de naald los.
Plaats de blauwe pendop terug op de pen voor het bewaren.
Gooi de naalden altijd weg in een prikbestendige container of zoals geïnstrueerd door uw zorgverlener.
Bewaar uw pen op de juiste manier. (Zie Bewaren van uw Byetta-pen in Rubriek 1 van deze gebruikershandleiding voor meer informatie).
Wanneer het tijd is voor uw volgende standaarddosis, ga naar Rubriek 3, Stap 1, en herhaal Stap 1 tot 7.
Nee. Het ‘Klaarmaken van nieuwe pen’ hoeft maar één keer gedaan te worden, vlak voor het eerste gebruik van elke nieuwe pen.
Het doel van deze procedure is om er zeker van te zijn dat uw Byetta-pen klaar is voor gebruik voor de volgende 30 dagen.
Een kleine luchtbel is normaal. Deze is niet schadelijk voor u en heeft ook geen invloed op uw dosis.
Als de pen wordt bewaard met een daarop bevestigde naald, kunnen er luchtbellen ontstaan in de patroon. Bewaar de pen niet met de naald er nog op.
Plaats voorzichtig de buitenste naaldbeschermer over de naald terug en verwijder de naald.
Draai los en gooi op de juiste manier weg.
Bevestig een nieuwe naald en herhaal Klaarmaken van nieuwe pen, Stap B tot E, in Rubriek 2 van deze gebruikershandleiding. Zodra u enkele druppels of een stroompje vloeistof uit de punt van de naald ziet komen, is de voorbereiding voltooid.
Na de injectie kunnen er deeltjes of een verkleuring zichtbaar zijn in de patroon. Dit kan gebeuren als
er te stevig in de huid is geknepen of als de druk op de injectieknop wordt verminderd voordat de naald uit de huid wordt verwijderd.
Na voltooiing van een injectie kan een enkele druppel achterblijven. Dit is normaal.
Als u meer dan één druppel ziet:
Is het mogelijk dat u niet uw volledige dosis heeft gekregen. Dien niet nog een dosis toe. Vraag uw zorgverlener hoe om te gaan met een gedeeltelijke dosis.
Om dit te voorkomen bij uw volgende dosis, houd de injectieknop stevig ingedrukt en tel langzaam tot 5 (zie Rubriek 3, Stap 4: Injecteer de dosis).
De pijlen betekenen dat u klaar bent voor de volgende stap. Deze pijlen geven de richting aan om de doseerknop uit te trekken of te draaien in de volgende stap. Dit symbool betekent dat de
doseerknop is ingedrukt en de pen klaar is om opnieuw ingesteld te worden.
De injectie is voltooid wanneer:
U de injectieknop stevig en helemaal heeft ingedrukt tot het niet verder kan en
Het symbool 
zichtbaar is in het midden van het doseervenster
Voorkant Achterkant
in het doseervenster zichtbaar is:Trek dan de doseerknop uit tot verschijnt.
De patroon in uw Byetta-pen bevat mogelijk niet voldoende vloeistof voor een volledige dosis.
Er blijft altijd een kleine hoeveelheid Byetta in de patroon achter. Als de patroon nog maar een kleine hoeveelheid bevat of leeg lijkt, zorg dan voor een nieuwe Byetta-pen.
en een deel van de 
in het doseervenster zichtbaar is en de doseerknop niet kan worden ingedrukt:De doseerknop was niet helemaal gedraaid. Blijf draaien met de wijzers van de klok mee tot 
in het midden van het doseervenster verschijnt.
en een deel van 
in het doseervenster zichtbaar is en de doseerknop kan niet ingedrukt worden:De naald kan verstopt, gebogen of niet correct bevestigd zijn.
Bevestig een nieuwe naald. Zorg ervoor dat de naald er recht op zit en helemaal is vastgedraaid.
Druk de injectieknop stevig en helemaal in. Byetta zou nu uit de punt van de naald moeten komen.
in het doseervenster zichtbaar is en de doseerknop kan niet worden gedraaid:De injectieknop is niet helemaal ingedrukt geweest en er is geen volledige dosis toegediend.
Volg deze stappen om uw pen opnieuw in te stellen voor uw volgende injectie:
Druk de injectieknop stevig en helemaal in tot het niet verder kan. Blijf de injectieknop ingedrukt houden en tel langzaam tot 5. Draai vervolgens de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot 
in het doseervenster verschijnt.
Als u de doseerknop niet kunt draaien, is de naald mogelijk verstopt. Vervang de naald en
herhaal de stap hierboven.
Zorg dat u bij uw volgende dosis de injectieknop stevig ingedrukt houdt en langzaam tot 5 telt
voordat u de naald uit de huid verwijdert.
Lees deze instructies aandachtig VOORDAT u uw Byetta-pen gebruikt. Lees ook de Byetta-bijsluiter; deze is bijgevoegd in de Byetta-penverpakking.
U dient uw pen op de juiste manier te gebruiken om zoveel mogelijk profijt uit Byetta te halen. Het niet volledig opvolgen van deze instructies kan leiden tot bijvoorbeeld een verkeerde dosis, een kapotte pen of een infectie.
Byetta wordt twee maal per dag geïnjecteerd; de pen bevat voldoende geneesmiddel voor 30 dagen. U hoeft geen dosis af te meten, de pen meet elke dosis voor u af.
Als een onderdeel van uw pen kapot of beschadigd lijkt te zijn, gebruik de pen dan niet.
Gebruik van deze pen door blinde of slechtziende personen wordt niet aanbevolen. Hulp van iemand die geoefend is in het juiste gebruik van de pen is noodzakelijk.
Gezondheidszorgmedewerkers of andere zorgverleners dienen de lokale voorschriften of de voorschriften van de instelling op te volgen ten aanzien van de omgang met naalden.
Volg rubriek 2 alleen om een nieuwe pen vóór het eerste gebruik klaar te maken.
Rubriek 3 van deze handleiding dient gevolgd te worden voor elke injectie.
Uw Byetta-pen is geschikt voor gebruik met naalden van Becton, Dickinson and Company.
Ja. Gebruik geen gebruikte naalden.
Verwijder de naald direct na elke injectie. Dit helpt weglekken van Byetta en vorming van luchtbellen voorkomen, vermindert de kans op verstopping van de naald en verkleint het risico op infectie.
Druk nooit op de injectieknop, tenzij er een naald op de pen is bevestigd.
Gooi gebruikte naalden weg in een prikbestendige container of volgens de aanwijzingen van uw zorgverlener.
Gooi de pen niet weg met een daarop bevestigde naald.
Bewaren in de koelkast (2 C tot 8 C).
Niet in de vriezer bewaren. Gooi een Byetta-pen altijd weg als deze bevroren is geweest.
Eenmaal in gebruik, moet uw Byetta-pen bewaard worden beneden 25°C.
Plaats de pendop terug op de pen om tegen licht te beschermen.
Bewaar de Byetta-pen niet met de naald er nog op. Als de naald erop blijft zitten, kan er geneesmiddel uit de Byetta-pen gaan lekken of kunnen er luchtbellen in de patroon komen.
Gebruik de Byetta-pen slechts 30 dagen na het klaarmaken van een nieuwe pen voor het eerste gebruik.
Noteer de datum waarop u de pen voor het eerst gebruikt en de datum 30 dagen later in de ruimte hieronder:
Gebruik Byetta niet meer na de vervaldatum die staat vermeld op het etiket en de doos na ‘EXP’. De vervaldatum verwijst naar de laatste dag van die maand.
Veeg de buitenkant van de pen indien nodig met een schone vochtige doek af.
Tijdens normaal gebruik kunnen er witte deeltjes verschijnen op de buitenste punt van de patroon. U mag deze met een wattenstokje met alcohol of een alcoholdoekje verwijderen.
Maak uw pen klaar vlak voordat u hem voor de eerste keer gaat gebruiken. Volg het – klaarmaken van nieuwe pen – slechts eenmaal. Voor standaard gebruik, het – klaarmaken van nieuwe pen – niet herhalen. Indien u dat wel herhaalt, zal uw Byetta op zijn vóór de 30 dagen gebruikstermijn.
Blauwe pen dop Patroon Byetta vloeistof
Etiket Doseer- venster
Doseer- knop
Injectie- knop
(Naalden niet inbegrepen)
gereed om doseerknop uit te trekken
gereed om op de juiste dosis in te stellen
klaar voor het injecteren van 10 microgram (mcg)
Buitenste naald- beschermer
Binnenste naald- beschermer
Naald Papieren 
beschermlaagje
doseerknop ingedrukt en gereed om opnieuw in te stellen
Was uw handen voor gebruik.
Controleer het etiket van de pen om u ervan te verzekeren dat het uw Byetta-pen van 10 microgram is.
Trek de blauwe dop van de pen.
Controleer Byetta in de patroon. De vloeistof moet helder, kleurloos en vrij van vaste deeltjes zijn. Gebruik de pen niet als dit niet het geval is.
Verwijder het papieren beschermlaagje van de buitenste naaldbeschermer.
Trek de buitenste naaldbescherming eraf. Gooi deze niet weg. De buitenste naaldbeschermer zal worden gebruikt als u de naald van de pen verwijderd na de injectie.
Verwijder de binnenste naaldbeschermer en gooi deze weg. Een kleine druppel vloeistof kan verschijnen. Dit is normaal.
Controleer of 
in het doseervenster zichtbaar is. Is dit niet het geval, draai dan de
doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Draai de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en . in het doseervenster zichtbaar is. Zorg ervoor dat de 10 met de streep eronder zichtbaar is in het centrum van het doseervenster.
Opmerking: Indien u de knop niet met de klok mee kan draaien tot de 
., zie Vaak gestelde vragen, nummer 9, in rubriek 4 van deze gebruikshandleiding.
Richt de naald omhoog en weg bij u vandaan.
seconden
Het klaarmaken van de pen is gereed wanneer 
zichtbaar is in het centrum van het doseervenster EN wanneer u een stroompje of enkele druppels uit de punt van de naald heeft zien komen.
Draai de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Het klaarmaken van de nieuwe pen is nu gereed. Herhaal rubriek 2 niet voor elk standaard gebruik. Als u dit wel voor elk standaard gebruik herhaalt, heeft u niet genoeg Byetta in uw pen voor 30 dagen.
U bent nu klaar voor uw eerste dosis Byetta.
Nu dat u uw nieuwe pen klaar gemaakt heeft, volg Rubriek 3 voor al uw injecties.
Was uw handen voor gebruik.
Controleer het etiket van de pen om u ervan te verzekeren dat het uw pen van 10 microgram is.
Trek de blauwe dop van de pen.
Controleer Byetta in de patroon.
De vloeistof moet helder, kleurloos en vrij van vaste deeltjes zijn. Gebruik de pen niet als dit niet het geval is.
Verwijder het papieren beschermlaagje van de buitenste naaldbeschermer.
Trek de buitenste naaldbescherming eraf. Gooi deze niet weg. De buitenste naaldbeschermer zal worden gebruikt als u de naald van de pen verwijderd na de injectie.
Verwijder de binnenste naaldbeschermer en gooi deze weg. Een kleine druppel vloeistof kan verschijnen. Dit is normaal.
Controleer of 
in het doseervenster zichtbaar is. Is dit niet het geval, draai dan de
doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Trek de doseerknop uit tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Draai de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is. Zorg ervoor dat de 10 met de streep eronder zichtbaar is in het centrum van het doseervenster.
Opmerking: Indien u de knop niet met de klok mee kan draaien tot de 
, zie Vaak gestelde vragen, nummer 9, in rubriek 4 van deze gebruikshandleiding.
Neem de pen stevig in uw hand.
Vermijd het om stevig in de huid te knijpen voordat u injecteert. Breng de naald in de huid met behulp van de door uw zorgverlener aanbevolen hygiënische injectietechniek.
seconden
Houd de druk op de injectieknop vast als u de naald uit de huid verwijdert, dit zorgt ervoor dat de medicatie in de patroon helder blijft. Zie ‘Vaak gestelde vragen’, nummer 4.
De injectie is voltooid wanneer 
verschijnt in het centrum van het doseervenster.
De pen is nu klaar om opnieuw te worden ingesteld.
Draai de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot het niet verder kan en 
in het doseervenster zichtbaar is.
Plaats voorzichtig de buitenste naaldbeschermer terug over de naald.
Draai de naald los.
Plaats de blauwe pendop terug op de pen voor het bewaren.
Gooi de naalden altijd weg in een prikbestendige container of zoals geïnstrueerd door uw zorgverlener.
Bewaar uw pen op de juiste manier. (Zie Bewaren van uw Byetta-pen in Rubriek 1 van deze gebruikershandleiding voor meer informatie).
Wanneer het tijd is voor uw volgende standaarddosis, ga naar Rubriek 3, Stap 1, en herhaal Stap 1 tot 7.
Nee. Het ‘Klaarmaken van nieuwe pen’ hoeft maar één keer gedaan te worden, vlak voor het eerste gebruik van elke nieuwe pen.
Het doel van deze procedure is om er zeker van te zijn dat uw Byetta-pen klaar is voor gebruik voor de volgende 30 dagen.
Een kleine luchtbel is normaal. Deze is niet schadelijk voor u en heeft ook geen invloed op uw dosis.
Als de pen wordt bewaard met een daarop bevestigde naald, kunnen er luchtbellen ontstaan in de patroon. Bewaar de pen niet met de naald er nog op.
Plaats voorzichtig de buitenste naaldbeschermer over de naald terug en verwijder de naald.
Draai los en gooi op de juiste manier weg.
Bevestig een nieuwe naald en herhaal Klaarmaken van nieuwe pen, Stap B tot E, in Rubriek 2 van deze gebruikershandleiding. Zodra u enkele druppels of een stroompje vloeistof uit de punt van de naald ziet komen, is de voorbereiding voltooid.
Na de injectie kunnen er deeltjes of een verkleuring zichtbaar zijn in de patroon. Dit kan gebeuren als
er te stevig in de huid is geknepen of als de druk op de injectieknop wordt verminderd voordat de naald uit de huid wordt verwijderd.
Na voltooiing van een injectie kan een enkele druppel achterblijven. Dit is normaal.
Als u meer dan één druppel ziet:
Is het is mogelijk dat u niet uw volledige dosis heeft gekregen. Dien niet nog een dosis toe.
Om dit te voorkomen bij uw volgende dosis, houd de injectieknop stevig ingedrukt en tel langzaam tot 5 (zie Rubriek 3, Stap 4: Injecteer de dosis).
De pijlen betekenen dat u klaar bent voor de volgende stap. Deze pijlen geven de richting aan om de doseerknop uit te trekken of te draaien in de volgende stap. Dit symbool betekent dat de
doseerknop is ingedrukt en de pen klaar is om opnieuw ingesteld te worden.
De injectie is voltooid wanneer:
U de injectieknop stevig en helemaal heeft ingedrukt tot het niet verder kan en
Het symbool 
zichtbaar is in het midden van het doseervenster
Byetta dient geïnjecteerd te worden in uw buik, dij, of bovenarm volgens de injectiemethode zoals uw
zorgverlener dat u geadviseerd heeft.
Voorkant Achterkant
Controleer het symbool in het doseervenster. Volg de stappen naast het bijbehorende symbool.
in het doseervenster zichtbaar is:Trek dan de doseerknop uit tot 
verschijnt.
in het doseervenster zichtbaar is en de doseerknop kan niet worden gedraaid:De patroon in uw Byetta-pen bevat mogelijk niet voldoende vloeistof voor een volledige dosis.
Er blijft altijd een kleine hoeveelheid Byetta in de patroon achter. Als de patroon nog maar een
kleine hoeveelheid bevat of leeg lijkt, zorg dan voor een nieuwe Byetta-pen.
en een deel van de 
in het doseervenster zichtbaar is en de doseerknop niet kan worden ingedrukt:De doseerknop was niet helemaal gedraaid. Blijf draaien met de wijzers van de klok mee tot 
in het midden van het doseervenster verschijnt.
en een deel van 
in het doseervenster zichtbaar is en de doseerknopDe naald kan verstopt, gebogen of niet correct bevestigd zijn.
Bevestig een nieuwe naald. Zorg ervoor dat de naald er recht op zit en helemaal is vastgedraaid.
Druk de injectieknop stevig en helemaal in. Byetta zou nu uit de punt van de naald moeten komen.
in het doseervenster zichtbaar is en de doseerknop kan niet worden gedraaid:De injectieknop is niet helemaal ingedrukt geweest en er is geen volledige dosis toegediend.
Volg deze stappen om uw pen opnieuw in te stellen voor uw volgende injectie:
Druk de injectieknop stevig en helemaal in tot het niet verder kan. Blijf de injectieknop ingedrukt houden en tel langzaam tot 5. Draai vervolgens de doseerknop met de wijzers van de klok mee tot 
in het doseervenster verschijnt.
Als u de doseerknop niet kunt draaien, is de naald mogelijk verstopt. Vervang de naald en
herhaal de stap hierboven.
Zorg dat u bij uw volgende dosis de injectieknop stevig ingedrukt houdt en langzaam tot 5 telt
voordat u de naald uit de huid verwijdert.