NovoRapid
insulin aspart
insulina aspart
Żomm dan il-fuljett. Jista’ jkollok bżonn terġa’ taqrah
Jekk ikollok aktar mistoqsijiet, jekk jogħġbok staqsi lit-tabib, lin-ners jew lill-ispiżjar tiegħek.
Din il-mediċina ġiet mogħtija lilek biss. M’għandekx tgħaddiha lil persuni oħra. Tista’ tagħmlilhom il-ħsara, anki jekk ikollhom l-istess sinjali ta’ mard bħal tiegħek.
Jekk ikollok xi effett sekondarju kellem lit-tabib, lin-ners jew lill-ispiżjar tiegħek. Dan jinkludi
xi effett sekondarju possibbli li m’huwiex elenkat f’dan il-fuljett. Ara sezzjoni 4.
1. X’inhu NovoRapid u għalxiex jintuża
X’għandek tkun taf qabel ma tuża NovoRapid
Kif għandek tuża NovoRapid
4. Effetti sekondarji possibbli
Kif taħżen NovoRapid
Kontenut tal-pakkett u informazzjoni oħra
NovoRapid huwa insulina moderna (analogu tal-insulina) li jibda jaħdem malajr. Prodotti moderni tal- insulina huma verżjonijiet imtejba tal-insulina umana.
NovoRapid jintuża biex tnaqqas il-livell għoli ta’ zokkor fid-demm fl-adulti, fl-adolexxenti u fit-tfal minn sena ’l fuq li għandhom id-dijabete mellitus (id-dijabete). Id-dijabete hija marda fejn il-ġisem tiegħek ma jagħmilx biżżejjed insulina biex jikkontrolla l-livell taz-zokkor fid-demm tiegħek. Kura b’NovoRapid tgħin biex tippreveni komplikazzjonijiet mid-dijabete tiegħek.
NovoRapid jibda jnaqqaslek il-livell taz-zokkor fid-demm wara 10–20 minuta mill-injezzjoni, l-effett massimu jseħħ bejn siegħa u 3 sigħat wara l-injezzjoni u l-effett idum għal 3–5 sigħat. Minħabba din l- azzjoni qasira NovoRapid normalment għandu jittieħed flimkien ma’ preparazzjonijiet oħrajn ta’ insulina li jaġixxu b’effett intermedju jew li jaġixxu fit-tul. Barra minn hekk, NovoRapid jista’ jintuża għall-infużjoni kontinwa f’sistema ta’ pompa.
► Jekk inti allerġiku/a għal insulina aspart, jew għal xi sustanzi oħra ta’ din il-mediċina (ara sezzjoni 6, Kontenut tal-pakkett u informazzjoni oħra).
► Jekk qiegħed/qegħda tissusspetta bidu ta' ipogliċemija (livell baxx ta’ zokkor fid-demm). (ara a)Sommarju ta’ effetti sekondarji serji u komuni ħafna f’sezzjoni 4).
► Jekk l-għatu protettiv huwa laxk jew nieqes. Kull kunjett għandu għatu protettiv tal-plastik magħmul apposta kontra t-tbagħbis. Jekk m’huwiex f’kundizzjoni perfetta meta tieħu l-kunjett, rodd il-kunjett lura lil min ipprovdihulek.
► Jekk ma ġiex maħżun tajjeb jew ġie ffriżat (ara sezzjoni 5 Kif taħżen NovoRapid)
► Jekk l-insulina ma tidhirx ċara u bla kulur.
Jekk xi wieħed minn dawn japplika għalik, tużax NovoRapid. Tkellem mat-tabib, man-ners jew mal-
ispiżjar tiegħek għal parir.
► Iċċekkja t-tikketta biex taċċerta ruħek li hi t-tip ta' insulina t-tajba
► Neħħi l-għatu protettiv
► Dejjem uża labra ġdida għal kull injezzjoni sabiex tippreveni l-kontaminazzjoni
► Il-labar u s-siringi m’għandhomx jinqasmu ma’ ħaddieħor.
Xi kondizzjonijiet u attivitajiet jistgħu jaffettwaw il-ħtieġa tiegħek għall-insulina. Ikkonsulta lit-tabib
tiegħek.:
► Jekk għandek problemi tal-kliewi jew tal-fwied, jew tal-glandola adrenali, pitwitarja jew tat- tirojde.
► Jekk qed tagħmel iktar eżerċizzju mis-soltu jew jekk trid tibdel id-dieta normali tiegħek għax
dan jista’ jkollu effett fuq il-livell taz-zokkor fid-demm tiegħek.
► Jekk inti marid, kompli ħu l-insulina tiegħek u kkonsulta mat-tabib tiegħek.
► Jekk ser issiefer, li tivvjaġġa fuq medda ta’ żoni tal-ħin jista’ jaffettwa l-ħtiġijiet tal-insulina tiegħek u l-ħinijiet tal-injezzjonijiet tiegħek.
Is-sit tal-injezzjoni għandu jinbidel kull darba sabiex jgħin biex jiġu evitati bidliet fit-tessut xaħmi ta’ taħt il-ġilda, bħal li tiħxien il-ġilda, tiċkien il-ġilda jew boċċi taħt il-ġilda. L-insulina tista’ ma taħdimx tajjeb ħafna jekk tinjetta f’żona bil-boċċi, li ċkienet jew li ħxienet (ara sezzjoni 3, Kif għandek tuża NovoRapid). Għid lit-tabib tiegħek jekk tinduna b’xi bidliet fil-ġilda fis-sit tal-injezzjoni. Għid lit- tabib tiegħek jekk bħalissa qed tinjetta f’dawn iż-żoni affettwati qabel ma tibda tinjetta f’parti differenti. It-tabib tiegħek jista’ jgħidlek biex tiċċekkja aktar mill-qrib iz-zokkor fid-demm tiegħek, u biex taġġusta d-doża tal-insulina jew tal-medikazzjonijiet antidijabetiċi l-oħra tiegħek.
Tagħtix din il-mediċina lit-tfal taħt l-età ta’ sena peress li ma sarux studji kliniċi f’tfal taħt l-età ta’ sena.
Għid lit-tabib, lin-ners jew lill-ispiżjar tiegħek jekk qiegħed tieħu, ħadt dan l-aħħar jew tista’ tieħu xi mediċina oħra.
Xi mediċini jistgħu jaffettwaw il-livell taz-zokkor fid-demm tiegħek u dan jista’ jfisser li d-doża tiegħek tal-insulina għandha tinbidel. Hawn taħt hawn elenkati l-aktar mediċini komuni li jistgħu jaffettwaw it- trattament tiegħek bl-insulina.
Il-livell taz-zokkor fid-demmtiegħekjista’jaqa’(ipogliċemija)jekktieħu:
Mediċini oħra għall-kura tad-dijabete
Inibituri ta’ monoamine oxidase (MAOI) (użati fil-kura tad-dipressjoni)
Beta-blokkanti (użati fil-kura tal-pressjoni għolja fid-demm)
Inibituri ta’ l-enżima li tikkonverti anġjotensin (ACE) (użati fil-kura ta’ xi kundizzjonijiet tal-
qalb jew ta’ pressjoni għolja fid-demm)
Salicylates (użati biex itaffu l-uġigħ u jbaxxu d-deni)
Sterojdi anaboliċi (bħal testosterone)
Sulphonamides (użati fil-kura ta’ infezzjonijiet)
Il-livell taz-zokkor fid-demmtiegħekjista’jogħla(ipergliċemija)jekktieħu:
Kontraċettivi li jittieħdu mill-ħalq (pilloli li jikkontrollaw it-tqala)
Thiazides ( użati fil-kura ta’ pressjoni għolja fid-demm jew żamma eċċessiva ta’ fluwidi)
Glukokortikojdi (bħal “cortisone” użat fil-kura tal-infjammazzjoni)
Ormoni tat-tirojde ( użati fil-kura ta’ disturbi fil-glandola tat-tirojde)
Simpatomimetiċi ( bħal epinephrine [adrenaline] jew salbutamol, terbutaline użati fil-kura tal-
ażma)
Ormon tat-tkabbir (mediċina li tistimula t-tkabbir skeltrali u somatiku u għandha effett qawwi
fuq il-proċessi metaboliċi tal-ġisem)
Danazol (mediċina li għandha effett fuq l-ovulazzjoni)
Octreotide u lanreotide (użati fil-kura tal-akromegalija, disturb ormonali rari li ħafna drabi jseħħ f’adulti ta’ mezza età, ikkawżat mill-glandola pitwitarja li tipproduċi ammont żejjed mill-ormon tat- tkabbir) jistgħu jew iżidu jew inaqqsu l-livell taz-zokkor fid-demm tiegħek.
Il-beta-blokkanti (użati fil-kura tal-pressjoni għolja fid-demm) jistgħu jnaqqsu jew ineħħu għal kollox
l-ewwel sintomi ta’ twissija li jgħinuk biex tagħraf livell baxx ta’zokkor fid-demm.
Pioglitazone (pilloli użati fil-kura tad-dijabete mellitus tat-tip2)
Xi pazjenti, li ilhom għal tul ta’ żmien ibatu mid-dijabete tat-tip 2 u mill-mard tal-qalb jew kellhom xi attakk preċedenti ta’ puplesija u li ġew ikkurati bi pioglitazone u l-insulina, kellhom l-iżvilupp ta’ insuffiċjenza kardijaka. Għarraf lit-tabib tiegħek mill-aktar fis possibbli jekk tinduna b’xi sinjali ta’ insuffiċjenza kardijaka bħal qtugħ ta’ nifs mhux tas-soltu jew żieda ta’ malajr fil-piż jew xi nefħa lokalizzata (edima).
Jekk ħadt xi wieħed minn dawn il-mediċini elenkati hawn fuq, għid lit-tabib, lin-ners jew lill-ispiżjar.
► Jekk tixrob l-alkoħol, il-ħtieġa tiegħek għall-insulina tista’ tinbidel għax il-livell taz-zokkor fid-
demm tiegħek jista' jitla' jew jinżel.Huwa rakkomandat monitoraġġ tajjeb.
Ħu parir mingħand it-tabib jew l-ispiżjar tiegħek qabel ma tieħu xi mediċina.
► Jekk inti tqila, taħseb li tista tkun tqila jew qed tippjana li jkollok tarbija, itlob il-parir tat-tabib tiegħek qabel tieħu din il-mediċina. Novorapid jista’ jintuża waqt it-tqala. Jista' jkun hemm il- bżonn li tinbidel id-doża ta' l-insulina tiegħek waqt it-tqala u wara l-ħlas. Il-kontroll bil-għaqal tad-dijabete tiegħek b’mod partikulari l-prevenzjoni ta' l-ipogliċemija, hija importanti għas- saħħa tat-tarbija tiegħek.
► M’hemm ebda restrizzjonijiet għall-kura b’NovoRapid waqt it-treddigħ.
Waqt li inti tqila jew qiegħga tredda’, itlob il-parir tat-tabib, tan-ners jew tal-ispiżjar tiegħek qabel tieħu din il-mediċina.
► Jekk jogħġbok staqsi lit-tabib jekk tistax issuq karozza jew tħaddem magna:
Jekk ikollok ipogliċemiji ta’ spiss
Jekk issibha diffiċli li tagħraf l-ipogliċemija.
Jekk iż-żokkor fid-demm huwa baxx jew għoli, il-konċentrazzjoni u l-abbiltà tiegħek biex tirreaġġixxi jista’ jiġi affettwat u għalhekk ukoll il-ħìla tiegħek biex issuq jew tħaddem xi magna. Żomm f'moħħok li tista' tkun ta' periklu għalik innifsek jew għall-oħrajn.
NovoRapid jibda jaħdem malajr, u għalhekk jekk ikollok episodju ipogliċemiku dan jista’ jseħħ aktar
kmieni wara injezzjoni meta mqabbel ma’ insulina umana solubbli.
NovoRapid fih inqas minn mmol 1 ta’ sodium (23 mg) għal kull doża, i.e tista tgħid li NovoRapid
huwa ‘bla sodium’.
Dejjem għandek tuża l-insulina tiegħek u taġġusta d-doża tiegħek skont il-parir eżatt tat-tabib tiegħek. Dejjem għandek taċċerta ruħek mat-tabib, man-ners jew mal-ispiżjar tiegħek jekk ikollok xi dubju.
Normalment, NovoRapid jittieħed eżatt qabel ikla. Kul ikla jew ikla ħafifa fi żmien 10 minuti mill- injezzjoni biex tevita livell baxx ta’ zokkor fid-demm. Meta jkun hemm bżonn, NovoRapid jista’ jingħata dritt wara l-ikel. Ara Kif u fejn għandek tagħmel l-injezzjoni aktar ’l isfel għall- informazzjoni.
Tbiddilx l-insulina tiegħek sakemm ma jgħidlekx it-tabib tiegħek. Jekk it-tabib tiegħek biddlek minn tip jew għamla ta’ insulina għal oħra, id-doża tiegħek tista’ tkun trid tiġi aġġustata mit-tabib tiegħek.
Fl-adolexxenti u fit-tfal u minn sena ’l fuq, NovoRapid jista’ jintuża minflok insulina umana li tinħall meta tkun trid li l-prodott jibda jaħdem malajr. Per eżempju, meta jkun diffiċli biex tikkalkula d-doża tat-tifel/tifla fir-rigward tal-ħinijiet ta’ l-ikel.
Jekk għandek xi tnaqqis fil-funzjoni tal-fwied jew tal-kliewi, jew jekk għandek iżjed minn 65 sena, trid tiċċekkja z-zokkor fid-demm tiegħek b’mod aktar regolari u tiddiskuti tibdil fid-doża tal-insulina tiegħek mat-tabib tiegħek.
NovoRapid huwa għall-injezzjoni taħt il-ġilda (b’mod subkutanju) jew għall-infużjoni kontinwa permezz ta’ sistema ta’ pompa. It-teħid f’sistema ta’ pompa tkun teħtieġ istruzzjoni komprensiva mill- professjonist fil-kura tas-saħħa tiegħek. M’għandek qatt tinjetta lilek innifsek b’mod dirett ġo vina (teħid minn ġol-vini) jew ġo muskolu (teħid minn ġol-muskoli). Jekk ikun meħtieġ, NovoRapid jista’ jingħata dirett ġo vina iżda dan għandu jsir biss minn tobba jew persuni oħra fil-qasam tal-kura tas- saħħa.
Ma’ kull injezzjoni, biddel is-sit tal-injezzjoni f’dak il-post partikulari tal-ġilda li tkun qed/a tuża.Dan jista’ jnaqqas ir-riskju li tiżviluppa nefħiet jew il-ġilda titħaffer (ara sezzjoni 4 Effetti sekondarji possibbli). L-aħjar postijiet fejn tinjetta lilek innifsek huma: il-parti ta’ quddiem ta’ qaddek (iż-żaqq); il-parti ta’ fuq ta’ dirgħajk jew il-parti ta’ quddiem ta’ kuxxtejk . L-insulina taħdem aktar malajr jekk tiġi injettata fin-naħa ta’ quddiem ta’ qaddek. Dejjem għandek tiċċekkja l-livell taz-zokkor fid-demm tiegħek b’mod regolari.
L-insulina NPH (Neutral Protamine Hagedorn) hija l-unika insulina li tista’ titħallat ma’ NovoRapid u t-taħlita għandha tiġi injettata mill-ewwel taħt il-ġilda tiegħek (b’mod subkutaneju). NovoRapid għandu jinġibed fis-siringa qabel ma tinġibed l-insulina NPH tiegħek.
Jekk tużatip wieħedbissta’ insulina
1. Iġbed ġos-siringa l-istess ammont ta’ arja daqs id-doża ta’ l-insulina li se tinjetta. Injetta l-arja
fil-kunjett.
2. Aqleb il-kunjett u s-siringa ta’ taħt fuq u iġbed d-doża korretta ta’ l-insulina fis-siringa. Oħroġ
il-labra ’l barra mill-kunjett. Imbagħad neħħi l-arja mis-siringa u ċċekkja li d-doża hija korretta.
Jekk trid tħallat żewġ tipi ta’ insulina
1. Eżatt qabel l-użu, irrombla f’idejk l-insulina NPH sakemm b’mod uniformi l-likwidu jsir abjad u opak.
Iġbed ġos-siringa l-istess ammont ta’ arja daqs id-doża tal-insulina NPH. Injetta l-arja fil-kunjett li fih l-insulina NPH u oħroġ il-labra ’l barra.
Iġbed ġos-siringa l-istess ammont ta’ arja daqs id-doża ta’ NovoRapid. Injetta l-arja fil-kunjett li fih NovoRapid. Aqleb il-kunjett u s-siringa ta’ taħt fuq u iġbed id-doża preskritta ta’ NovoRapid. Neħħi l-arja mis-siringa u ċċekkja li d-doża hija korretta.
4. Daħħal il-labra fil-kunjett ta’ l-insulina NPH, aqleb il-kunjett u s-siringa ta’ taħt fuq u iġbed id- doża li ġiet preskritta lilek. Neħħi l-arja mis-siringa u ċċekkja d-doża. Injetta t-taħlita minnufih.
5. Dejjem ħallat NovoRapid u l-insulina NPH fl-istess sekwenza.
► Injetta l-insulina taħt il-ġilda. Użu t-teknika ta’ injezzjoni li kien tak parir biex tuża it-tabib jew in-ners tiegħek.
► Żomm il-labra taħt il-ġilda għal mill-inqas 6 sekondi biex taċċerta li tkun injettajt l-insulina kollha.
► Armi l-labra wara kull injezzjoni.
NovoRapid m’għandu qatt jitħallat ma’ insulina oħra meta jintuża f’pompa.
Segwi l-istruzzjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet mit-tabib tiegħek rigward l-użu ta’ NovoRapid f’pompa. Qabel l-użu ta’ NovoRapid f’sistema ta’ pompa, għandek tkun irċevejt istruzzjoni komprensiva fuq l-użu u tagħrif dwar kwalunkwe azzjoni li għandha tittieħed f’każ ta’ mard, livell għoli wisq jew baxx wisq ta’ zokkor fid-demm jew ħsara fis-sistema tal-pompa.
Qabel iddaħħal il-labra, uża s-sapun u l-ilma biex tnaddaf idejk, kif ukoll dik il-parti tal-ġilda fejn tkun se ddaħħal il-labra sabiex tevita infezzjonijiet fil-post fejn tingħata l-infużjoni.
Meta timla reċipjent ġdid, kun żgur li ma tħallix bżieżaq kbar ta’ l-arja fis-siringa jew fit-tubi.
Tibdil fis-sett ta’ l-infużjoni (tubi u labra) għandu jsir skond l-istruzzjonijiet fit-tagħrif dwar il- prodott provdut mas-sett ta’ l-infużjoni.
Biex tieħu l-benefiċċji ta’ l-infużjoni ta’ l-insulina u biex tiskopri l-eventwalità ta’ ħsara fil-pompa ta’ l-insulina, hu rakkomandat li tiċċekkja l-livell taz-zokkor fid-demm tiegħek regolarment.
Dejjem għandu jkollok metodu alternattiv biex tieħu l-insulina tiegħek li tista’ tingħata bħala injezzjoni taħt il-ġilda jekk għal li jista’ jkun ikollha l-ħsara s-sistema tal-pompa.
Jekk tieħu iżżejjed insulina l-livell taz-zokkor fid-demm tiegħek jitbaxxa wisq (ipogliċemija). Ara a) Sommarju ta’ effetti sekondarji serji u komuni ħafna f’sezzjoni 4.
Jekk tinsa tieħu l-insulina tiegħek il-livell taz-zokkor fid-demm tiegħek jista’ jogħla wisq (ipergliċemija). Ara ċ) Effetti tad-dijabete f’sezzjoni 4.
Twaqqafx l-insulina tiegħek mingħajr ma titkellem ma’ tabib li se jgħidlek x’hemm bżonn li jsir. Dan jista’ jwassal għal livell għoli ħafna ta’ zokkor fid-demm (ipergliċemija severa) u ketoaċidożi. Ara ċ) Effetti tad-dijabete f’sezzjoni 4.
Jekk għandek aktar mistoqsijiet dwar l-użu ta’ din il-mediċina, staqsi lit-tabib jew lill-ispiżjar tiegħek.
Bħal kull mediċina oħra, din il-mediċina tista’ tikkawża effetti sekondarji, għalkemm ma jidhrux f’ kulħadd.
Livell baxx ta’ zokkor fid-demm jista’ jseħħ jekk inti:
Tinjetta wisq insulinaKomuni: jaffettwaw minn 1 sa 10 pazjenti minn kull 100
Tiekol ftit wisq jew taqbeż ikla
Tagħmel eżerċizzju aktar mis-soltu
Tixrob l-alkoħol (ara Tixrob l-alkoħol u tieħu NovoRapid f’sezzjoni 2)
Is-sinjali ta’ livell baxx ta’ zokkor: għaraq kiesaħ; ġilda kiesħa u pallida; uġigħ ta’ ras; taħbit mgħaġġel tal-qalb, tħossok imqalla’; tħossok ħafna bil-ġuħ; tibdil temporanju fil-vista; ngħas, għeja u debbulizza mhux tas-soltu; nervożitá jew rogħda; tħossok ansjuż; tħossok konfuż; diffikultà fil- konċentrazzjoni.
Livell baxx ħafna ta’ zokkor fid-demm jista’ jwassal li tintilef minn sensik. Jekk livell baxx ħafna ta’ zokkor fid-demm ma tiġix ikkurata, tista’ tikkawża ħsara lill-moħħ (temporanju jew permanenti) kif ukoll il-mewt. Tista’ tirkupra aktar malajr mit-telf tas-sensi b’injezzjoni ta’ l-ormon glucagon mogħti minn xi ħadd li jaf jużah. Jekk tingħata glucagon, ser ikollok bżonn tieħu glucose jew xi ħaġa b’ħafna zokkor malli tiġi f’sensik. Jekk ma tirrispondix għall-kura bi glucagon, ser ikollok bżonn tiġi kkurat ġewwa sptar.
X’għandek tagħmel jekk tesperjenza livell baxx ta’ zokkor fid-demm:
► Jekk tesperjenza livell baxx ta’ zokkor fid-demm, ħu pilloli tal-glucose jew xi ikla ħafifa b’ħafna zokkor (ħelu, biskuttini, meraq tal-frott). Jekk ikun possibbli ,iċċekkja l-livell taz- zokkor fid-demm u strieħ. Dejjem ġorr miegħek pilloli tal glucose, ħelu, biskuttini jew meraq tal-frott, għal li jista’ jkun.
► Meta s-sintomi ta’ livell baxx ta’ zokkor fid-demm ma jibqgħux jidhru jew meta l-livell taz- zokkor fid-demm ikun ġie lura għan-normal, kompli l-kura bl-insulina.
► Jekk ikollok daqshekk livell baxx ta’ zokkor fid-demm li tagħtik ħass ħażin, jekk kellek bżonn ta’ injezzjoni ta’ glucagon jew kellek ħafna episodji ta’ livell baxx ta’ zokkor fid-demm, tkellem ma’ tabib. L-ammont jew il-ħin ta’ meta tieħu l-insulina, l-ikel jew l-eżerċizzju jistgħu jkollhom bżonn jiġu aġġustati
Għid lil dawk il-persuni li huma importanti għalik li għandek id-dijabete u x’jistgħu jkunu l- konsegwenzi , inkluż ir-riskju li jista’ jtik ħass ħażin (tintilef minn sensik) minħabba livell baxx ta’ zokkor fid-demm. Għidilhom li jekk tħossok ħażin għandhom idawruk fuq ġenbek u jġibu għajnuna medika minnufih. M’għandhomx jagħtuk ikel jew xorb għax ikun hemm ir-riskju li tifga.
Fittex parir mediku minnufih:
Jekk is-sinjali ta’ l-allerġija jinxterdu għal partijiet oħrajn tal-ġisem.
Jekk tħossok ma tiflaħx f’daqqa, u: tibda tegħreq; tibda titqalla’ (tirrimetti); ikollok diffikultà
biex tieħu n-nifs; ikollok taħbit mgħaġġel tal-qalb; tħossok stordut.
► Jekk tinduna b’kwalunkwe wieħed minn dawn is-sinjali, fittex parir mediku minnufih.
Jistgħu jaffettwaw inqas minn persuna 1 minn kull 100
Sinjalita’allerġija: Reazzjonijiet allerġiċi lokali (uġigħ, ħmura,urtikarja, infjammazzjoni, tbenġil, nefħa u ħakk), fis-sit ta’ l-injezzjoni. Dawn normalment imorru wara ftit ġimgħat li tkun qed tieħu l- insulina tiegħek. Jekk ma jmorrux jew jekk jinxterdu għal partijiet oħrajn tal-ġisem, kellem lit-tabib tiegħek minnufih. Ara aktar ’il fuq Reazzjonijiet allerġiċi serji.
Problemi bil-vista: Meta tibda l-kura tiegħek bl-insulina, din tista’ tagħtik xi fastidju fil-viżta, iżda
normalment dan il-fastidju jkun temporanju.
Ġogiminfuħin: Meta tibda tieħu l-insulina, iż-żamma ta’ l-ilma tista’ tikkawżalek nefħa madwar l- għekiesi u ġogi oħra. Normalment dan malajr imur. Jekk le, tkellem mat-tabib tiegħek.
Retinopatija dijabetika (mard tal-għajnejn relatata mad-dijabete li tista’ twassal għat-telf tal-vista): Jekk għandek ir-retinopatija dijabetika u l-livelli taz-zokkor fid-demm tiegħek jitjiebu malajr ħafna, ir- retinopatija tista’ tmur għall-agħar. Staqsi lit-tabib tiegħek dwar dan.
Jistgħu jaffettwaw inqas minn persuna 1 minn kull 1,000.
Newropatija bl-uġigħ (uġigħ minħabba dannu lin-nervituri): Jekk il-livelli taz-zokkor fid-demm tiegħek jitjiebu malajr ħafna, jista’ jkollok uġigħ relatat man-nervituri. Din tissejjaħ newropatija akuta bl-uġigħ u normalment hija tranżitorja.
Jekk ikollok xi effett sekondarju, kellem lit-tabib, lill-ispiżjar jew l-infermier tiegħek. Dan jinkludi xi effett sekondarju li mhuwiex elenkat f’dan il-fuljett. Tista’ wkoll tirrapporta effetti sekondarji direttament permezz tas-sistema ta’ rappurtar nazzjonali imniżżla f’Appendiċi V. Billi tirrapporta l- effetti sekondarji tista’ tgħin biex tiġi pprovduta aktar informazzjoni dwar is-sigurtà ta’ din il- mediċina.
Jista’ jkollok livellgħolita’zokkorfid-demm jekk:
Ma injettajtx biżżejjed insulina
Insejt tinjetta l-insulina tiegħek jew waqaft tieħu insulina
Tinjetta inqas insulina milli teħtieġ ripetutament
Ikollok xi infezzjoni jew xi deni
Tiekol aktar mis-soltu
Tagħmel inqas eżerċizzju mis-soltu.
Sinjali ta’ twissija ta’ livell għoli ta’ zokkor fid-demm:
Is-sinjali ta’ twissija jidhru gradwalment. Dawn jinkludu: tgħaddi iżjed awrina, tħossok bil-għatx; titlef l-aptit; tħossok imqalla’ (dardir jew rimettar); tħossok bi ngħas jew għajjien; ħmura u ġilda xotta; ħalq xott u riħa ta’ frott (acetone) fil-ħalq.
X’għandek tagħmel jekk tesperjenza livell għoli ta’ zokkor fid-demm:
► Jekk ikollok xi wieħed minn dawn is-sinjali t’hawn fuq: ittestja l-livell taz-zokkor fid-demm
tiegħek; jekk tista’, ittestja l-awrina għal ketones, imbagħad fittex parir mediku minnufih.
► Dawn jistgħu jkunu sinjali ta’ kundizzjoni gravi ħafna msejħa ketoaċidożi dijabetika (jiżdied l- ammont ta’ aċtu fid-demm peress li l-ġisem qiegħed jimmetabolizza x-xaħam minflok iz- zokkor). Jekk ma tikkurahiex, din tista’ twassal għal koma dijabetika u eventwalment għall- mewt.
Żomm din il-mediċina fejn ma tidhirx u ma tintlaħaqx mit-tfal.
Tużax din il-mediċina wara d-data ta’ skadenza li tidher fuq it-tikketta tal-kunjett u l-kaxxa, wara
‘JIS’. Id-data ta’ skadenza tirreferi għall-aħħar ġurnata ta’ dak ix-xahar. Żomm il-kunjett fil-kartuna ta’ barra sabiex tilqa’ mid-dawl.
Qabel ma jinfetaħ: Aħżen fi friġġ f’temperatura ta’ 2°C - 8°C, ’il bogħod mill-element li jkessaħ. Tagħmlux fil-friża.
Waqt l-użu jew meta jinġarr għal li jista’ jinqala’: Il-prodott għandu jinħażen għal mhux iżjed
minn 4 ġimgħat. Aħażen f’temperatura taħt 30°C. Tagħmlux fil-friġġ jew fil-friża.
Armi l-labra wara kull injezzjoni.
Tarmix mediċini mal-ilma tad-dranaġġ jew mal-iskart domestiku. Staqsi lill-ispiżjar tiegħek dwar kif għandek tarmi mediċini li m’għadekx tuża. Dawn il-miżuri jgħinu għall-protezzjoni tal-ambjent.
Is-sustanza attiva hi insulina aspart. Millilitru fih 100 unità ta’ insulina aspart. Kull kunjett fih
1,000 unità ta’ insulina aspart f’soluzzjoni għall-injezzjoni ta’ 10 ml.
Is-sustanzi l-oħra huma glycerol, phenol, metacresol, zinc chloride, disodium phosphate dihydrate, sodium chloride , hydrochloric acid, sodium hydroxide u ilma għall-injezzjonijiet
.
NovoRapid issibu bħala soluzzjoni għall-injezzjoni.
Daqsijiet ta’ pakketti ta’ 1 jew 5 kunjetti ta’ 10 ml jew pakkett multiplu ta’ 5 pakketti ta’ kunjett 1 x 10 ml. Jista’ jkun li mhux il-pakketti tad-daqsijiet kollha jkunu fis-suq.
Is-soluzzjoni hija ċara u bla kulur.
Novo Nordisk A/S, Novo Allé, DK-2880 Bagsværd, Id-Danimarka